საქართველომ მიიღო ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსი!

1.მოკლე ამბავი წინა ფაქტების შესახებ, რაც მოხდა კანდიდატის სტატუსის მიღებამდე

2. რატომ არის საქართველოსთვის ასე მნიშვნელოვანი ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსი?

3. რა არის ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსი და რა უპირატესობები აქვს?

4.შეჯამება 

განაცხადიდან კანდიდატურაზე გადასასვლელად საქართველოს 1 წელიწადი და ცხრა თვე დასჭირდა. ევროსაბჭოს მიერ 14 დეკემბერს გამოქვეყნებული გადაწყვეტილება ისტორიულად შეფასდა. კანდიდატად გახდომის გზა სავსე იყო გამოწვევებით, ინტენსიური პოლიტიკური დაპირისპირებით და თანაბრად მძაფრი კრიტიკით.

მეტი საინტერესო სტატიებისა და ინფორმაციის გასაგებად ესტუმრეთ ჩვენს სხვა გვერდებს.

კანდიდატის სტატუსის მიღებამდე მომხდარი წინა ფაქტების მოკლე ისტორია

რუსეთის შეჭრა უკრაინაში და შემდგომში მასიური და სასტიკი ომის დაწყებამ მეზობელ ქვეყანაში შექმნა შესაძლებლობა ევროპის გაერთიანებისთვის. მანამდე არსად არც ერთი დოკუმენტი არ იყო ხელმისაწვდომი საქართველოს, მოლდოვასა და უკრაინის შესახებ ევროპული თვალსაზრისით.

კონფლიქტის დაწყებიდან ოთხი დღის შემდეგ, 2022 წლის 28 თებერვალს, უკრაინამ წარადგინა განცხადება ევროკავშირში გაწევრიანების შესახებ; 2022 წლის 3 მარტს მოლდოვამ და საქართველომ იგივე გააკეთეს.

მათი განცხადებების შემდეგ, მოლდოვასა და უკრაინას კანდიდატის სტატუსი სამ თვეში მიენიჭათ. წელიწადი და ცხრა თვე გავიდა საქართველოს შემთხვევაში.

რატომ არის ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსი საქართველოსთვის ასე მნიშვნელოვანი?

ევროპელი ლიდერები და ექსპერტები ხშირად განმარტავენ, რომ ახალი პერსპექტივები იხსნება ქვეყნებისთვის და რომ არსებობს რეალური შესაძლებლობები პრაქტიკული სარგებლის მისაღებად, მიუხედავად იმისა, რომ ევროკავშირის კანდიდატ ქვეყნებს ახლა არ აქვთ მყისიერი და მკაფიო ფინანსური მდგომარეობა.

გასულ წელს ევროკავშირმა ნაწილობრივ გაუღო კარი დამატებით სამ სახელმწიფოს: მოლდოვას, უკრაინას და ბოსნია-ჰერცეგოვინას. ამ ქვეყნების მიერ ევროკავშირში წევრობის კანდიდატის სტატუსის მიღებამ - დოკუმენტი, რომელიც მიუთითებს, რომ გარკვეული მოთხოვნების შესრულების შემთხვევაში ევროპის კარი გაიღებოდა.

მოგეხსენებათ, საქართველოს კანდიდატის სტატუსი გასულ წელს უნდა მიეღო; თუმცა, რაც მივიღეთ იყო დაპირება და თორმეტპუნქტიანი გეგმა. ევროკავშირმა დაგვავალა რეკომენდაციების პრაქტიკაში გატარება. ამ პუნქტებიდან ზოგი შესრულდა, ზოგი -  არა.

რა არის ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსი და რა უპირატესობები აქვს?

ევროკავშირის კანდიდატად ამ დროისთვის რვა ქვეყანაა დასახელებული, რომელთაგან ერთ-ერთი ჩვენი მეზობელი თურქეთია. თურქეთი კანდიდატად ჯერ კიდევ 1999 წელს დაინიშნა, მაგრამ მას შემდეგ ევროინტეგრაციის პროცესი შეჩერებულია. ზოგადად, თურქეთის შესვლით ყველა მხარემ უნდა მოიგოს. მოგეხსენებათ, თურქეთს 85 მილიონი ადამიანი უწოდებს სამშობლოს, ხოლო ქვეყნის მშპ 905 მილიარდ დოლარად არის შეფასებული. ბუნებრივია, ევროპული სახელმწიფოები იღებენ სარგებელს ასეთი სახელმწიფოს ევროკავშირში გაწევრიანებაში, მაგრამ პრეზიდენტ ერდოღანს სხვა იდეები აქვს.

ევროკავშირის კარი ნაწილობრივ გაიღო თურქეთის შემდეგ არაერთხელ, მაგალითად, 2005 წელს მაკედონიას კანდიდატის სტატუსი მიენიჭა და 2010 წელს, როდესაც მონტენეგროს იგივე სტატუსი მიენიჭა. 2022 წელს კანდიდატი ქვეყნების სიას დაემატა ბოსნია-ჰერცეგოვინა, უკრაინა და მოლდოვა, ხოლო სერბეთმა და ალბანეთმა ეს სტატუსი 2012 წელს გაიზიარეს.

საქართველოს ეკონომიკა ხუთი კანდიდატი ქვეყნის ეკონომიკაზე უკეთესია, ამიტომ ამ მხრივ არც ისე ცუდად ვართ. თუმცა, თუ გადავხედავთ კანდიდატი ქვეყნების მთლიანი შიდა პროდუქტის სტატისტიკას, დავინახავთ, რომ სამეულში ლიდერობენ სერბეთი, თურქეთი და უკრაინა.

ალბათ გაინტერესებთ, კონკრეტულად რას გულისხმობს კანდიდატის სტატუსი და რა სარგებელს გვთავაზობს იგი

ამ სტატუსის მინიჭებით, ევროკავშირი აღიარებს, რომ ერს ნამდვილად აქვს სურვილი და შესაძლებლობა შეუერთდეს კავშირს, მიუხედავად იმისა, რომ ის ჯერ არ არის მომზადებული. თუმცა, გარკვეული მოთხოვნების დაკმაყოფილების შემთხვევაში, მას უფლება ექნება ოფიციალურად გახდეს კავშირის წევრი. მარტივად რომ ვთქვათ, ეს არის ევროკავშირის პოლიტიკური აღიარების უმაღლესი დონე; წევრობა არის შემდეგი ნაბიჯი.

კანდიდატის სტატუსი იძლევა ევროკავშირის ფინანსურ რესურსებზე წვდომას და ასევე პოლიტიკურ აღიარებას. ამ აღნიშვნით, საქართველოს ახლა შეუძლია შეუერთდეს 14 მილიარდ ევროს გაწევრიანებამდე დაფინანსების ინსტრუმენტს, რომელიც ცნობილია როგორც -  IPA. ეს ინსტრუმენტი ასოცირდება საინვესტიციო და ეკონომიკურ გეგმასთან, რომელიც მიზნად ისახავს 30 მილიარდი ევროს მოზიდვას გლობალური ფინანსური ორგანიზაციებისგან, როგორიცაა EIB, IMF და EBRD.

გარდა ამისა, კანდიდატ ქვეყნებს შეუძლიათ მიიღონ სახსრები 19 მილიარდი დოლარის სამეზობლო განვითარების ფონდიდან, რომელიც შეიძლება გამოყენებულ იქნას ეროვნული განვითარებისა და ეკონომიკური წინსვლისთვის.

გარდა ამისა, 11 საგანმანათლებლო პროგრამა, რომელსაც ევროკავშირი სთავაზობს კანდიდატ ქვეყნებს, შემოიფარგლება მხოლოდ საქართველოში მოქმედი პროგრამით, მათ შორის Erasmus+.

ჯამური დახმარება, რომელიც ევროკავშირმა საქართველოს გასცა წლების განმავლობაში, 6 მილიარდი ლარია. გარდა ამისა, ევროკავშირი უზრუნველყოფს ერს ფინანსურ ინსტრუმენტებს, გრანტებს, შეღავათიან სესხებს და სხვა ინიციატივებს.

შეჯამება 

ყველაფრის გათვალისწინებით, თამამად შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოს კანდიდატის სტატუსით არჩევა ერისთვის უდიდესი წარმატებაა, მიუხედავად იმისა, რომ ზეიმის დაწყებამდე ჯერ კიდევ ბევრი სამუშაოა გასაკეთებელი. ქართველ ხალხს სურს ევროკავშირში გაწევრიანება და არა თავის კანდიდატურაზე უარის თქმა.